Επίπεδο προχωρημένων
Το Θέατρο Άττις και οι Πέρσες του Αισχύλου

Πρέπει καταρχήν να διευκρινίσω πως, μετά από σχετικό αίτημά μου στον κύριο Τερζόπουλο, το θέατρο Άττις μου διέθεσε βιντεοκασέτα με τρεις παραστάσεις του θεάτρου, τις Βάκχες, τους Πέρσες και τους Επιγόνους, καθώς και το βιβλίο «Θεόδωρος Τερζόπουλος και Θέατρο Άττις, Αναδρομή, μέθοδος, σχόλια», εκδ. Άγρα, 2000. Προφανώς το θεωρώ σημαντικό να γνωρίσουν οι φοιτητές μας τη δουλειά του θεάτρου Άττις και την πρότασή του για τη μεταφορά ενός αρχαίου κειμένου της ελληνικής τραγωδίας στη σημερινή εποχή. Επιπλέον, με αφορμή την παράσταση του Αίαντα που θα δινόταν στη Μαδρίτη, στα πλαίσια του 10ου Φεστιβάλ Madrid Sur, στις 28 και 29 Οκτωβρίου 2005, και την οποία θα είχαν την ευκαιρία να δουν μερικοί από τους φοιτητές μας –όπως και έγινε- χρειάστηκε να επισπεύσουμε τη γνωριμία αυτή. Έτσι, εντάξαμε στο μάθημα της νέας ελληνικής γλώσσας την παράσταση των Περσών (β΄ εκδοχή, 1991). Οι σχετικές ασκήσεις που προηγήθηκαν από την προβολή αξιοποίησαν τις πληροφορίες που ήταν αναγκαίες για μια πρώτη προσέγγιση στη δουλειά του εν λόγω θεάτρου, ενώ όσες ακολούθησαν μετά την προβολή εξυπηρέτησαν το σχολιασμό του συγκεκριμένου έργου για παραγωγή προφορικού λόγου.
Η πορεία που ακολουθήθηκε ήταν η εξής.
1. Μικρή εισαγωγή στο θέμα από τη διδάσκουσα, κυρίως από την προσωπική εμπειρία από τις παραστάσεις και το εργαστήριο του θεάτρου Άττις.
2. Αποστολή στους σπουδαστές μέσω διαδικτύου πληροφοριών από ηλεκτρονικές σελίδες, στα ισπανικά και στα ελληνικά, για υποστήριξη και κατανόηση του υλικού που θα πρέπει να μελετήσουν, να κατανοήσουν και να ετοιμάσουν για την τάξη.
3. Μοιράζονται στους σπουδαστές μικρά αποσπάσματα από το βιβλίο «Θεόδωρος Τερζόπουλος και Θέατρο Άττις, Αναδρομή, μέθοδος, σχόλια», εκδ. Άγρα, 2000. Ο καθένας πρέπει να μελετήσει το δικό του απόσπασμα κειμένου, και να ενημερώσει στο επόμενο μάθημα τους υπόλοιπους στην τάξη, αφηγούμενος και εξηγώντας το ζήτημα στο οποίο αναφέρεται το απόσπασμα, βοηθούμενος και από τις ερωτήσεις που το συνοδεύουν.
4. Παρουσίαση του αποσπάσματος που έχει αναλάβει ο καθένας, ερωτήσεις από τους υπολοίπους και διευκρινίσεις.
5. Προβολή της παράστασης Πέρσες (με μερικές διακοπές για κάποια επισήμανση ή επανάληψη μιας σκηνής).
6. Σχολιασμός του στοιχείου της επιφάνειας νεκρού, με αφορμή την επίκληση και εμφάνιση του φαντάσματος του Δαρείου (με την εκπληκτική ερμηνεία της Σοφίας Μιχοπούλου). Αναφορά σε ανάλογα φαινόμενα στη λογοτεχνία άλλων χωρών. Αναφορά στο ανακάλημα της παραλογής «Του νεκρού αδερφού» (εδώ πρέπει να πω πως δεν έχασα την ευκαιρία να απαγγείλω την παραλογή από μνήμης, στην οποία, μετά από αίτημα των σπουδαστών, πρόκειται να αφιερώσουμε μια άλλη διδακτική ενότητα).
7. Θέματα για συζήτηση: τι προσφέρει μια θεατρική παράσταση που παρουσιάζει το θέμα της συμφοράς και του ανθρώπινου πόνου που τη συνοδεύει· ποια στοιχεία του τρόπου δουλειάς του θεάτρου Άττις εντοπίζονται στην παράσταση των Περσών· ποιες παγκόσμιες μεγάλες καταστροφές μπορούμε να αναφέρουμε· ποια ήταν η μεγαλύτερη καταστροφή που συνέβη στην πατρίδα του καθενός μας στη σύγχρονη ιστορία της· πώς αντιμετωπίζει ο κόσμος μια καταστροφή· αν υπάρχουν ενδεδειγμένοι τρόποι αντιμετώπισης μιας συμφοράς.
8. Παιχνίδι ρόλων με ομάδες δύο ή τριών ατόμων:
Α. Ο πάσχων: Σας συνέβη τελευταία κάτι πολύ άσχημο στην προσωπική σας ζωή. Συναντάτε έναν ή δύο φίλους σας στο διάδρομο της Σχολής και τους μιλάτε γι’ αυτό. Εκείνοι προσπαθούν να σας παρηγορήσουν, να σας δώσουν κουράγιο ή να βοηθήσουν με κάποιον τρόπο. Εσείς όμως είστε μάλλον απαρηγόρητος/η.
Β. Ένας φίλος ή μια φίλη σας σάς συναντάει στο διάδρομο της Σχολής και σας λέει πως του/της συνέβη κάτι πολύ άσχημο. Είναι χάλια, γι’ αυτό προσπαθείτε να δείξετε ενδιαφέρον, συμπαράσταση, να επινοήσετε κάποια επιχειρήματα, συμβουλές ή οτιδήποτε παρήγορο, για να βοηθήσετε την κατάσταση.

Υλικό

Πληροφορίες για το θέατρο Άττις:
http://www.voiceofgreece.gr/Omogeneia_Main_News.asp?id=150350 (η φωνή της Ελλάδας, 12/7/2005)

http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=13814&m=C07&aa=1 (ΤΟ ΒΗΜΑ, Μάρτ. 2003, συνέντευξη)
http://www.hri.org/E/2000/00-08-24.dir/keimena/art/art1.htm (Ελευθεροτυπία, Αύγ. 2000)

Πέρσες:
Ισπανικά: http://www.mythologia.8m.com/aishilos.htm
Ελληνικά: http://www.thalassa.gr/2002/to/gr/i03.asp
http://www.resistenciaria.org/historia/lospersas.htm

Αίας, η τρέλα:
Iσπανικά: http://fotoforum.net/iitm/madsur05/cap02_07.htm (10ο Διεθνές Φεστιβάλ MADRID SUR, πληροφορίες για την παράσταση «Αίας, η τρέλα»)
Eλληνικά: http://cultureguide.gr/events/details_gr.jsp?Event_id=58500&catA=1
http://www.gsmforum.gr/forum/archive/index.php?t-7969.html (Φεστιβάλ Καρνούντουμ, 2005)

Φωτοτυπίες με πληροφορίες στα ισπανικά:
♦ Κείμενο από ομιλία του Θ. Τερζόπουλου με θέμα «Κλασικός μύθος και σύγχρονη σκέψη» στο 32ο Φεστιβάλ της Μέριδας, με αφορμή την παράσταση «Βάκχες», περιοδικό Primer Acto, τεύχος 237, 1991, σελ. 81-85 (με ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τον τρόπο δουλειάς του θεάτρου και προετοιμασίας των ηθοποιών).
♦ Συνέντευξη του Θ. Τερζόπουλου στον David Ladra με αφορμή την παράσταση του Προμηθέα Δεσμώτη, στη Μέριδα το 1996, περιοδικό Primer Acto, τεύχος 264, 1996, σελ. 62-64.

Οι ερωτήσεις του σημείου 3:
- Ποιο σώμα διεκδικεί ο ηθοποιός του θεάτρου «Άττις» και μέσα από ποιες πηγές;
(σ. 13: Ο ηθοποιός … στο Θέατρο Άττις, «πρόλογος», Ελένη Βαροπούλου)
- Σπουδές και επιλογές.
(σ. 15: Μολονότι … Ολυμπιάδας, «Εισαγωγή», Marianne McDonald)
- Τελετουργικά στοιχεία και μακιγιάζ.
(σ. 16: Ο θίασος … πραγματικότητα, «Εισαγωγή», Marianne McDonald)
- Πέρσες, υπόθεση και σημεία με ιδιαίτερη ιδεολογική βαρύτητα.
(σελ. 22-23: Για άλλη μια φορά….στη Μυκάλη, «Εισαγωγή», Marianne McDonald)
- Πέρσες, η εκδοχή του Θ. Τερζόπουλου.
(σελ. 23-24: Ο Τερζόπουλος …. ιεροτελεστία, « Εισαγωγή», Marianne McDonald)
- Ποιο μυστικό – αρχαία τελετή/τεχνική ενέπνευσε την τεχνική της προετοιμασίας που υιοθέτησε ο θίασος; Τι ψάχνουν να βρουν οι ηθοποιοί με αυτή την τεχνική;
(σελ. 51-52: Με αφορμή…της αυτογνωσία, «Αναδρομή και μέθοδος», Θ.Τερζόπουλος)
- Ηθοποιός και άξονες. Σε ποιους χορούς ή θεατρικές παραδόσεις αυτονομείται το σώμα;
(σ. 55: Πάντα λέω … ελευθερία, «Αναδρομή και μέθοδος», Θ.Τερζόπουλος)
- Θέατρο και λογοτεχνία: ποια η σχέση ανάμεσα στο θεατρικό κείμενο και στο θέατρο, Πώς αντιμετωπίζεται το κείμενο;
(σ. 57-58: Πιστεύω ότι … με το κοινό, «Αναδρομή και μέθοδος», Θ.Τερζόπουλος)
- Για ποιο λόγο καταπιάνονται με την παράσταση μιας αρχαίας ελληνικής τραγωδίας σήμερα;
(γνώμη Ταντάσι Σουζούκι και Θ. Τα, σελ. 86: Και μια που το ’φερε … σ’ αυτή τη δίνη, 87:
Δεν αποσκοπούμε … πρωτότυπο κείμενο, «Τ.Σουζούκι – Θ.Τερζόπουλος, συζήτηση για τη Θεατρική Ολυμπιάδα»)
- Μεσογειακοί λαοί και αρχαίο θέατρο.
(σ, 87: Θ.Τ: Ναι είναι ωραία … στη δουλειά σου, «Τ.Ζ – Θ.Τ, συζήτηση για τη Θεατρική Ολυμπιάδα»)
- Για ποιο λόγο κάνει θέατρο ο Θ.Τ., πού θέλει να φτάσει; Γιατί το θεωρεί σπουδαίο αυτό;
(σ. 83: Κάνω θέατρο … στη σιωπή, «Αναδρομή και μέθοδος», Θ.Τερζόπουλος)
- Χοσέ Μονλεόν
(σ. 38-39: η γνώμη του γνωστού Ισπανού κριτικού θεάτρου για την παράσταση των Βακχών στη Μέριδα το 1999)

Επικοινωνία με το Θέατρο Άττις για όποιον/α συνάδερφο ενδιαφέρεται:attis@otenet.gr
Όπως πληροφορηθήκαμε, σύντομα θα έχει και τη δική του σελίδα στο διαδίκτυο.