Ευρυδίκη Πούντζα
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Βρίσκομαι στη Χιλή από το Μάρτιο του 2009, με την έναρξη του ακαδ. έτους στη χώρα αυτή.

Το ιδιωτικό παν/μιο Adolfo Ibanez, πριν από λίγα χρόνια είχε ζητήσει από το Υ.Π.Ε.Π.Θ. να αποσπάσει έναν καθηγητή Ελληνικής γλώσσας προκειμένου να καλυφθεί το κενό που άφησε η αναχώρηση του χιλιανού καθηγητή κου R.Soto για την Ελλάδα, όπου αυτό το χρονικό διάστημα διαμένει και κάνει μεταπτυχιακές σπουδές. Ο εν λόγω καθηγητής είχε εγκαινιάσει τη διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας στο παν/μιο αυτό και επίσης είναι ο εμπνευστής ενός εκπαιδευτικού προγράμματος στην Ελλάδα, το οποίο απευθύνεται σε ελληνομαθείς φοιτητές και λαμβάνει χώρα για ένα περίπου μήνα, κάθε καλοκαίρι στην Ελλάδα με χρηματοδότηση από το παν/μιο Α.Ι. Συνεπώς ο λόγος της απόσπασής μου εδώ, είναι να συνεχιστούν τα μαθήματα της Ν.Ε. γλώσσας στους φοιτητές και να εξασφαλιστεί η συνέχεια του εν Ελλάδι προγράμματος, πράγμα που επιθυμεί ιδιαίτερα το παν/μιο. Αξίζει να υπογραμμίσω πως παρά το διαπιστωμένο ενδιαφέρον για τις ελληνικές σπουδές που παρατηρείται, το παν/μιο Α.Ι. δε διαθέτει έδρα ελληνικής γλώσσας ή πολιτισμού, προς το παρόν. Τα μαθήματα των Ν.Ελληνικών προσφέρονται ως μαθήματα ελεύθερης επιλογής, όπως θα μπορούσαμε να τα περιγράψουμε κατά τα ελληνικά πρότυπα. Επιπλέον, δεν έχουν βαθμολογική βαρύτητα για τους φοιτητές που τα παρακολουθούν, θα έλεγα πως τα κίνητρα τους είναι το προσωπικό ενδιαφέρον για τη γλώσσα μας, καθώς και η προοπτική της υποτροφίας για την παρακολούθηση του σεμιναρίου στην Ελλάδα.

Πριν προχωρήσω σε μια λεπτομερέστερη περιγραφή της εμπειρίας μου εδώ, νομίζω πως είναι σκόπιμο να τονίσω σε γενικές γραμμές, έστω, την αγάπη που τρέφουν οι χιλιανοί για την Ελλάδα και τον πολιτισμό της, αρχαίο και σύγχρονο. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι σε δυο πανεπιστήμια εξ όσων εγώ γνωρίζω, υφίστανται έδρες Ελληνικών σπουδών, πολλά σχολεία τους φέρουν ελληνικά ονόματα και τέλος, πως σε μεγάλο αριθμό οδών έχει δοθεί ελληνικό όνομα - μέχρι και σταθμός του μετρό υπάρχει με το όνομα της χώρας μας. Η επαφή του χιλιανού λαού με την Ελλάδα δεν αιτιολογείται μόνο από τη δυναμική παρουσία ανθρώπων ελληνικής καταγωγής, ομογενών, μεταναστών δεύτερης και τρίτης γενιάς, αλλά γενικότερα, εξαιτίας της σημασίας που δίνει το κράτος στη διδασκαλία της Ελληνικής ιστορίας και του ελλ. Πολιτισμού, ήδη από την πρώτη βαθμίδα της εκπαίδευσης.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και ο προγραμματισμός της διδασκαλίας των Ελληνικών στο παν/μιο όπου βρίσκομαι αποσπασμένη, παρά το γεγονός ότι και εδώ για τις ανθρωπιστικές σπουδές το ενδιαφέρον των φοιτητών και κατά συνέπεια και των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων μειώνεται, γεγονός που προκαλεί επιπτώσεις και στη διδασκαλία της Ελληνικής.

Συγκεκριμένα, στο A.Ibanez έως αυτό το έτος, λειτουργούσαν 4 επίπεδα διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας, τα οποία παρακολουθούσαν οι φοιτητές σε μια διάρκεια 4 εξαμήνων, δηλαδή σε ένα ακαδημαικό εξάμηνο ο φοιτητής ολοκληρώνει ένα επίπεδο γλωσσομάθειας με στόχο να είναι σε θέση με την ολοκλήρωση των 4 επιπέδων να συμμετάσχει στο εκπαιδευτικό σεμινάριο στην Ελλάδα. Το εβδομαδιαίο ωράριο διδασκαλίας ξεπερνά τις τρεις ακαδημαικές ώρες για κάθε τμήμα, χρόνος που κρίνεται ικανοποιητικός κατά την άποψή μου, ιδιαίτερα αν συνδυαστεί και με προσωπική μελέτη και προετοιμασία από την πλευρά των φοιτητών.

Η παρουσία μου εδώ, έδωσε την ευχέρεια στο παν/μιο να εγκαινιάσει τη λειτουργία και άλλων τμημάτων τα οποία απευθύνονται σε όσους προχωρημένους φοιτητές έχουν ήδη συμπληρώσει επιτυχώς την παρακολούθηση των τεσσάρων επιπέδων. Επίσης, καταβάλλεται η προσπάθεια εκ μέρους μου να γίνει σύνδεση του ανώτερου επιπέδου με τις εξετάσεις του Κρατικού Πιστοποιητικού Γλωσσομάθειας.

Μια ακόμη παράμετρος των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη διδασκαλία της ελληνικής, είναι ότι κατόπιν πρότασης του παν/μίου, ξεκίνησα και την παράδοση μαθημάτων της αρχαίας ελληνικής γλώσσας για την οποία σημειώθηκε ζωηρό ενδιαφέρον για παρακολούθησή τους, ακόμα και από πλευράς ορισμένων καθηγητών του παν/μίου.

Ευρύτερη αναφορά στο θέμα αυτό νομίζω ότι είναι σκόπιμο να γίνει σε μελλοντικό μου σημείωμα.

Στη συνέχεια, θα επιθυμούσα να αναφερθώ επιγραμματικά σε ορισμένες αρνητικές πτυχές που μέχρι στιγμής έχω επισημάνει σχετικά με την πορεία των μαθημάτων της ελληνικής γλώσσας.

Αρχικά, παρατηρείται μια αδυναμία από πλευράς της διοίκησης του παν/μίου να επιβάλει συγκεκριμένους κανόνες λειτουργίας που να διέπουν τη διδασκαλία των ελληνικών. Κατά την άποψή μου αυτό συμβαίνει γιατί δεν υπάρχει προκαθορισμένη άποψη για τη θέση που πρέπει να κατέχει το μάθημα της ελληνικής γλώσσας στον εκπαιδευτικό σχεδιασμό του παν/μίου, απλώς αυτό περιορίζεται στην ικανοποίηση των αιτημάτων των φοιτητών.

Ένα δεύτερο ζήτημα, είναι και η πρακτική των ίδιων των φοιτητών, οι οποίοι ξεκινούν τα μαθήματα με ενθουσιασμό και ενδιαφέρον, πλην όμως και με δεδομένο την ψυχολογία της ηλικίας τους, αλλά και τις ευνόητες δυσκολίες που παρουσιάζει η γλώσσα μας για όσους ενδιαφέρονται να τη μάθουν, σύντομα οδηγεί αρκετούς από αυτούς σε σταδιακή εγκατάλειψη της προσπάθειας. Πάντως για να είμαι δίκαιη, οφείλω στο σημείο αυτό να ομολογήσω ότι είναι πάντοτε μεγάλη η ικανοποίηση που αντλείται από την πρόοδο όσων τελικά που παρά τις συνθήκες, οι οποίες δεν είναι οι ιδανικότερες, επιλέγουν να μελετήσουν και να μάθουν τα ελληνικά.

Πριν κλείσω το ομολογουμένως, παρά την αρχική μου πρόθεση, εκτεταμένο πρώτο μου σημείωμα στις Φρυκτωρίες, θα ήθελα να προτείνω στους συναδέλφους που βρίσκονται στο εξωτερικό, αλλά και στην Ελλάδα να αρχίσει ένας διάλογος σχετικός με την επιλογή και τη χρήση των διδακτικών εγχειριδίων, τα κριτήρια της επιλογής αυτής, την αποτελεσματικότητά τους κατά τη διδακτική πράξη, σε κάθε περίπτωση, πιστεύω ότι θα ωφελούσε πολύ την ουσία της δουλειάς μας η μετάδοση της προσωπικής μας εμπειρίας στο αντικείμενο αυτό.
Ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου όλους όσους είχαν την υπομονή να διαβάσουν το παραπάνω κείμενο και προσβλέπω σε επόμενη επικοινωνία.

Νοέμβριος 2009, Σαντιάγο, Χιλή
Ευρυδίκη Πούντζα