Λέγομαι Λία Παπαδάκη. Είμαι φιλόλογος με ειδίκευση στη Νεοελληνική Λογοτεχνία. Η διατριβή μου είχε θέμα την αναβίωση της Αρχαιότητας σύμφωνα με το παράδειγμα του Άγγελου Σικελιανού και της αμερικανίδας γυναίκας του, Eva Palmer. Εδώ εδράζεται το ενδιαφέρον μου για την Αμερική.

Λία Παπαδάκη

5 Ιουλίου 2007

Η αγαπημένη μου Εύα ήταν τέκνο της Ανατολικής Ακτής όμως η γνωριμία της με τον Σικελιανό οφείλεται στην επαφή της με δύο πρωτοπόρες Αμερικανίδες του Παρισιού, την χορεύτρια Isadora Duncan και την ηγερία του μοντερνισμού Gertrude Stein, φιγούρες ενδεικτικές της αντισυμβατικής καλλιτεχνικής ατμόσφαιρας του Αγίου Φραγκίσκου. Η απαράμιλλη Γερτρούδη υπήρξε εμβληματική μορφή στην ποίηση και τη ζωγραφική, ήταν φίλη και συντοπίτισσα της οικογένειας των Duncan και κυρίως του εκκεντρικού Raymond, που στην αναβιωτική του μανία ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε την Πηνελόπη Σικελιανού. Ο δημιουργικός όσο και συγκριτιστικός τρόπος που ο Ραυμόνδος έβλεπε την ελληνική αρχαιότητα βρίσκεται στη βάση των αναζητήσεων της Εύας Σικελιανού. Αλλά ας επανέλθουμε στα υπηρεσιακά.

Αποσπάστηκα στην έδρα Νίκου Καζαντζάκη του «Κέντρου Νέων Ελληνικών Σπουδών» του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Αγίου Φραγκίσκου για την τριετία 2006-2009.

Άργησα να αναλάβω υπηρεσία -τα μαθήματα αρχίζουν τον Αύγουστο-διότι οι χρονοβόρες διαδικασίες για την απόκτηση αμερικανικής βίζας δεν είχαν προβλεφθεί από το Υπουργείο Παιδείας.

ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Αγίου Φραγκίσκου, συντομογραφημένα SFSU, καυχιέται πως είναι από τα πιο προοδευτικά στην Αμερική. Η πρώην πρώτη κυρία των ΗΠΑ μάλιστα, η Hillary Clinton το είχε χαρακτηρίσει ως «ένα σπουδαίο πολιτειακό πανεπιστήμιο που παίρνει στα σοβαρά την εκπαίδευση όλων των ανθρώπων:των γυναικών, των μειονοτήτων, των μεταναστών, των προσφύγων. Όποιος θέλει να δουλέψει σκληρά και να αναλάβει τις ευθύνες του είναι ευπρόσδεκτος εδώ».Ενδεικτικό του φιλελεύθερου κλίματος που επικρατεί είναι το γεγονός ότι ως εθνική αργία το Πανεπιστήμιο επιλέγει τη μέρα του ήρωα της αγροτικής επανάστασης Cezar Chavez και όχι την καθιερωμένη President’s day.

Το Πανεπιστήμιο αριθμεί περίπου 30.000 φοιτητές διαφόρων εθνοτήτων.

Διαθέτει τον 5^ομεγαλύτερο φοιτητικό πληθυσμό από τα 23 πολιτειακά πανεπιστήμια της Καλιφόρνιας και τον 47^ο στο σύνολο των πανεπιστημίων των ΗΠΑ. Η εθνολογική ποικιλία τόσο των φοιτητών όσο και των καθηγητών είναι εντυπωσιακή. Το 2005 από τους φοιτητές που δήλωσαν την εθνική τους καταγωγή (84% επί του συνόλου), το 61% των προπτυχιακών και το 42% των επί πτυχίω ήταν έγχρωμοι με την ακόλουθη σύνθεση: Ιθαγενείς Αμερικανοί, 1%× Αφροαμερικανοί, 7%× Μεξικανοαμερικανοί, 9%×λοιποί Λατίνοι, 7%× Φιλιππινέζοι, 11%× από άλλα νησιά του Ειρηνικού, 1%× Ασιάτες, 20%× Νοτιοανατολικοί Ασιάτες, 4%. Από τους 833 μόνιμους διδάσκοντες 34% ήταν έγχρωμοι.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Το Πανεπιστήμιο ιδρύθηκε το 1899. Ήδη από το 1946 υπάρχει μέριμνα για τη Γενική Παιδεία, παράδοση που συνεχίζεται ως σήμερα μια και οι φοιτητές πρέπει στα δύο πρώτα χρόνια των σπουδών τους να παρακολουθήσουν γενικά μαθήματα και μετά να επιλέξουν τον επιμέρους κλάδο.

Στη δεκαετία του 60 το Πανεπιστήμιο απετέλεσε το επίκεντρο του αμερικάνικου φοιτητικού κινήματος με διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες εναντίον του πολέμου στο Βιετνάμ, των φυλετικών διακρίσεων, της υποχρεωτικής στράτευσης, του ακατάλληλου προγράμματος σπουδών. Πολλοί φοιτητές συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν κατά τις διαμαρτυρίες τους εναντίον των μακαρθικών διώξεων. Το 1968 στο Πανεπιστήμιο έλαβε χώρα η μεγαλύτερη φοιτητική αποχή στην ιστορία των ΗΠΑ, μετά από τη συμμαχία των φοιτητικών οργανώσεων των Μαύρων, των Λατινοαμερικανών, των Φιλιππινοαμερικανών, και των Μεξικανοαμερικανών φοιτητών. Αποτέλεσμα η ίδρυση του πρώτου Τμήματος Μαύρων Σπουδών στις ΗΠΑ, η δημιουργία Σχολής Εθνικών Σπουδών και η εγγραφή μεγάλου αριθμού μειονοτικών σπουδαστών.

Οι φοιτητές με ειδικές ανάγκες γιόρτασαν την Awareness Day (μέρα ευαισθητοποίησης), παίζοντας ντάμα για τυφλούς τη παρουσία της Miss Wheelchair California 1976 (Μις Καλιφόρνια σε καροτσάκι).

To 1982 θα μεταφερθεί στο SFSU η βιβλιοθήκη Sutro, ένα παράρτημα της πολιτειακής βιβλιοθήκης με ειδικές συλλογές για τη φυσική ιστορία, τις Μεξικάνικες σπουδές, και τα ταξίδια ανακάλυψης του Ειρηνικού. Το 1985 θα συστεγαστεί με τα Αρχεία της Ιστορίας της Εργασίας.

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ

Στη Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών περιλαμβάνονται τα ακόλουθα τμήματα: Αμερικανικές Σπουδές, Κινέζικα, Κλασική Φιλολογία, Συγκριτική και Διεθνής Φιλολογία, Αγγλικά, Ξένες Γλώσσες και Φιλολογίες, Δημιουργικό Γράψιμο, Γλωσσολογία, Δημοσιογραφία, Σύγχρονες Εβραϊκές Σπουδές, Φιλοσοφία, Φιλοσοφία και Θρησκεία, Σπουδές Επικοινωνίας, Τεχνικό και επαγγελματικό Γράψιμο, Γυναικείες Σπουδές, Μουσειολογία και φυσικά οι Νεοελληνικές Σπουδές.

Αναφέρω ενδεικτικά μερικά από τα μαθήματα που προσφέρονται για να φανεί η ευρύτητα και η διαθεματικότητα των ανθρωπιστικών σπουδών: Αμερικανοϊνδιάνικη Οικολογία, Η Αφροαμερικανική παρουσία στη Χρυσή Πολιτεία, Κινεζοαμερικανική προσωπικότητα, Γένη και σεξουαλικότητα στην Αρχαία Ελλάδα και στη Ρώμη, Αξίες στην Αμερικανική ζωή, Επικίνδυνες Εκθέσεις: Πολιτιστικές διαμάχες και Λογοκρισία στα Μουσεία, Γυναίκες, Φτώχεια και Παγκοσμιοποίηση, το Ολοκαύτωμα και τα πρόσληψή του στη Μεταπολεμική Δυτική Γερμανία.

ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΩΝ

Στις Ανθρωπιστικές σπουδές στα πλαίσια του Τμήματος Ξένων Γλωσσών και Φιλολογιών διδάσκονται οι ακόλουθες σύγχρονες γλώσσες και φιλολογίες: Γιαπωνέζικα, Κινέζικα, Ινδικά, Φιλιππινέζικα, Ισπανικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Γαλλικά, Ρωσικά. Επιπλέον διδάσκονται Νέα Ελληνικά και Εβραϊκά στα δύο αυτόνομα τμήματα Ξένων Γλωσσών, το Τμήμα των Νέων Ελληνικών και αυτό των Εβραϊκών Σπουδών, που χρηματοδοτούνται από τα αντίστοιχα ιδρύματα.

ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

Το 1954 η καθηγήτρια των Αγγλικών Ruth Witt Diamant, με την ενθάρρυνση του ανατρεπτικού Dylan Thomas, ιδρύει το Κέντρο της Ποίησης (Poetry Center), όπου γίνονται απαγγελίες από καθιερωμένους όσο και πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς στο φοιτητικό κοινό. Από εδώ έχουν παρελάσει οι W. H. Auden, Allen Ginsberg, Langston Hughes, Chen Shi-Hsiang, Marianne Moore, ο William Carlos Williams και άλλες μυθικές φιγούρες της μοντέρνας ποίησης.

Το Poetry center είναι μια φιλόξενη αίθουσα σπουδαστηρίου και διαλέξεων όπου κανείς μπορεί ελεύθερα να πάρει από τα ράφια όποιο βιβλίο ποίησης επιθυμεί και να το διαβάσει στις αναπαυτικές πολυθρόνες. Εδώ φυλάσσεται το μεγαλύτερο αρχείο αμερικανών ποιητών. Αν ρίξουμε μια ματιά στο φετινό πρόγραμμα θα δούμε ότι απ’εδώ παρήλασαν ποιητές διαφόρων εθνικοτήτων μεξικανοί, καναδοί, περουβιανοί, κορεάτες, βρετανοί κ.ά. Οι απαγγελίες είναι συνήθως εμπλουτισμένες με μουσική ή άλλες μορφές τέχνης, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην παρουσίαση, ένα είδος παράστασης και στη συνομιλία με το κοινό.

ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΙ Η ΕΔΡΑ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

Το Κέντρο Νεοελληνικών Σπουδών ιδρύθηκε το 1981 με σημαντική χρηματική βοήθεια των ελλήνων της Βόρειας Καλιφόρνιας. Μετά δύο χρόνια ιδρύθηκε η έδρα “Νίκος Καζαντζάκης” από τον καθηγητή της κλασικής Φιλολογίας με ειδίκευση στη μυθολογία, Θανάση Μασκαλέρη. Είναι η δεύτερη έδρα νεοελληνικών σπουδών στις Η.Π.Α., μετά από την έδρα “Γιώργος Σεφέρης”, που είχε ιδρυθεί στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ με την ενίσχυση του ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού. Από το 1996 και εξής διευθύντρια του Κέντρου είναι η καθηγήτρια Μάρθα Κληρονόμου με την οποία και συνεργάζομαι. Η κυρία Κληρονόμου είναι ειδικευμένη τόσο στην αγγλική όσο και στη νεοελληνική φιλολογία.

ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

Περιλαμβάνει υλικό σχετικό με τη ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη, χειρόγραφα, φωτογραφίες, το εκδομένο έργο του και ταινίες που βασίζονται στα μυθιστορήματά του.

Η ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΤΣΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Περιλαμβάνει βιβλία ελληνικού ενδιαφέροντος ή γραμμένα στην ελληνική γλώσσα και είναι δωρεά του Άγγελου Τσακόπουλου, ο οποίος συνεισέφερε αποφασιστικά στη δημιουργία του Κέντρου.

ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Tο Κέντρο, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Νεοελληνικών Σπουδών, ίδρυσε το Ελληνοαμερικανικό Αρχείο της Βόρειας Καλιφόρνιας. Στόχο έχει την καταγραφή της ιστορίας των ντόπιων ελληνοαμερικανών από τους πρώτους μετανάστες μέχρι σήμερα. Κάθε χρόνο δίδεται υποτροφία ενός έτους σε έναν φοιτητή του τμήματος από το ίδρυμα Νεοελληνικών Σπουδών. Το μάθημα συνδυάζεται με το μάθημα της Ελληνοαμερικανικής λογοτεχνίας που διδάσκει η κυρία Κληρονόμου.

ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Τα μαθήματα ελληνικής γλώσσας που προσφέρονται είναι τέσσερα εντατικά εξάμηνα με τέσσερις ώρες διδασκαλίας την εβδομάδα. Το χειμερινό εξάμηνο δίδαξα MGS ΙΙΙ μέσου επιπέδου ενω το εαρινό τα τμήματα MGS ΙΙ, MG IV και Εισαγωγή στη Νεοελληνική Λογοτεχνία, που διδάσκεται στα ελληνικά για προχωρημένους. Παρέχεται ακόμα η δυνατότητα της ανεξάρτητης μελέτης για φοιτητές που δεν έχουν τη δυνατότητα να παρακολοθούν τα τακτικά μαθήματα.

Τα άλλα μαθήματα που προσφέρει κατά καιρούς το πρόγραμμα και οδηγούν σε Minor στις Νεοελληνικές Σπουδές είναι: Νεοελληνικός Λαϊκός πολιτισμός, Σύγχρονη Ελλάδα, Καζαντζάκης, Νεοελληνική λογοτεχνία, Νεοελληνική ποίηση, Η Ελλάδα και τα Βαλκάνια, Βυζαντινή αυτοκρατορία, Πατερικές σπουδές, Ελληνοαμερικανική λογοτεχνία.

Οι νέες τεχνολογίες που χρησιμοποιούμε είναι ο κινηματογράφος και η μουσική, το Ίντερνετ. Ακόμα θεατρικές πρακτικές, όπως η συγγραφή μικρών σεναρίων και το θεατρικό παιχνίδι.

ΒΙΒΛΙΑ

Ως εγχειρίδιο για τη διδασκαλία της γλώσσας χρησιμοποιούμε σε όλες τις βαθμίδες το Greek Today των Peter Bien, Dimitri Gondicas, κ.ά., Dartmouth College Press, 2004. Για την εισαγωγή στη λογοτεχνία προτείνουμε την ανθολογία της Helen Dendrinou Kolias, Readings in Modern Greek Literature, Caratzas, 2000 αλλά διδάσκω ποικίλα κείμενα δικής μου επιλογής σε φωτοτυπίες.

ΦΟΙΤΗΤΕΣ

Ο αριθμός των φοιτητών ποικίλει με το επίπεδο. Συνολικά έχουμε περίπου 40 φοιτητές. Είναι παιδιά δεύτερης και τρίτης γενιάς Ελλήνων, παιδιά από μεικτούς γάμους καθώς και σύζυγοι Ελλήνων ή Ελληνίδων εγκαταστημένων εδώ.

Μια άλλη κατηγορία φοιτητών είναι εκείνοι των κλασικών σπουδών ή της αρχαιολογίας, της Γλωσσολογίας ή των Μαθηματικών, των Διεθνών Σχέσεων, των Τεχνών (του Κινηματογράφου).

Οι παρουσίες στα γλωσσικά μαθήματα είναι υποχρεωτικές, οι φοιτητές εξετάζονται συνέχεια και γενικότερα επιδεικνύουν ιδιαίτερη επιμέλεια και ζήλο για το μάθημα των Νέων Ελληνικών. Η βελτίωσή τους είναι εντυπωσιακή στη διάρκεια του εξαμήνου. Τους γοητεύει η διερεύνηση της ετυμολογίας των ελληνικών λέξεων που διασώζονται στην αγγλική γλώσσα. Έχουν ένα ζωηρό ενδιαφέρον για τις ελληνικές παραδόσεις, τη μουσική και το χορό, την ελληνική κουζίνα, τη σύγχρονη ελληνική ζωή. Οι περισσότεροι έχουν ταξιδέψει στην Ελλάδα και θα ήθελαν να συμμετάσχουν σε προγράμματα ανταλλαγών.

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Για τη χρηματοδότηση του Κέντρου φροντίζει το Ίδρυμα των Νεοελληνικών Σποδών που απευθύνεται κυρίως στους ομογενείς.

ΥΠΟΤΡΟΦΙΑ

Κάθε χρόνο προσφέρεται μια υποτροφία προς τιμήν του ιδρυτή του Κέντρου επίτιμου καθηγητη Θανάση Μασκαλέρη.

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Η έδρα διοργανώνει σειρά διαλέξεων με θέματα που αφορούν τη νεοελληνική γλώσσα και τον Πολιτισμό. Στο χειμερινό εξάμηνο στα πλαίσια της «Διεθνούς Εβδομάδας για την εκπαίδευση» το Νεοελληνικό τμήμα διοργάνωσε τις ακόλουθες εκδηλώσεις:

• «Αναγνώσεις ελληνικών ποιημάτων του Καβάφη, Σεφέρη, Ελύτη και ελληνοαμερικανών ποιητών» από τη Δευθύντρια του Τμήματος, καθηγήτρια Μάρθα Κληρονόμου.
• «Η αναβίωση του αρχαίου ελληνικού πνεύματος κατά τις Δελφικές Εορτές του 1927 και 1930» από τη γράφουσα.
• Προβολή της ταινίας «Νύφες» του Παντελή Βούλγαρη.

Σε συνεργασία με το Κέντρο της Ποίησης ο ελληνοαμερικανός ποιητής Tryfon Tolides παρουσίασε το βιβλίο του με τον τίτλο An Almost Pure Empty Walking, που εκδόθηκε στις εκδόσεις Penguin Press το 2006.

Στο εαρινό εξάμηνο

• η Aliki Barnstone, καθηγήτρια των Αγγλικών στο Πανεπιστήμιο του Las Vegas, παρουσίασε την καινούρια της μετάφραση του Καβάφη στα Αγγλικά. Ενδιαφέρουσα παρουσία στη συνάντηση ο πατέρας της ποιήτριας, Willis Barnstone, ομότιμος καθηγητής της Συγκριτικής Φιλολογίας και μεταφραστής, μας αφηγήθηκε τις αναμνήσεις του από τη μεταπολεμική Ελλάδα μια και «πρόφτασε να δει τους ποιητές». Μίλησε για το Γκάτσο, τον Ελύτη, το Σικελιανό, το Σεφέρη. Ο κύριος Barnstone κυκλοφόρησε μόλις πρόσφατα στα Αγγλικά μια καινούρια μετάφραση των ποιημάτων της Σαπφώς μαζί με το πρωτότυπο κείμενο.
• Ο ομότιμος καθηγητής της Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεόδωρος Κουλουμπής, έδωσε μια αισιόδοξη προοπτική για την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
• Η Γενική Πρόξενος της Ελλάδας στο Σαν Φρανσίσκο Ξένια Στεφανίδου μίλησε για το παρελθόν και το παρόν της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην επέτειο των 50χρονων από την ίδρυσή της.
• Ο καθηγητής της Ιστορίας και των Διεθνών Σχέσεων Andre Gerolymatos του Πανεπιστημίου Simon Fraser αποκάλυψε τις σχέσεις της Βρετανικής Intelligence Service και της Ελληνικής αριστεράς κατά τη διάρκεια του ελληνικού εμφυλίου.
• Ο καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Αντώνης Κοτίδης, καλεσμένος του Ιδρύματος Ωνάση, παρουσίασε ένα πανόραμα της ελληνικής τέχνης του 19^ου και του 20ού αιώνα σε δύο σεμινάρια στα πλαίσια των μαθημάτων του τμήματος και μια δημόσια διάλεξη.

ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

To Φεστιβάλ διοργανώθηκε για 4η χρονιά. Συγχρηματοδοτείται από την Έδρα Νίκου Καζαντζάκη, το Κέντρο Ελληνικού Κινηματογράφου και την ελληνική εταιρεία παραγωγής Graal για τις ταινίες μικρού μήκους. Προβλήθηκαν οι μεγάλου μήκους ταινίες «Λούφα και παραλλαγή», «Η καρδιά του κτήνους», «Το καναρινί ποδήλατο», «Τσίου», «Αυτή η νύχτα μένει», «Κι αν φύγω θα ξανάρθω», «Ο βασιλιάς» και 7 ταινίες μικρού μήκους. Οι ταινίες προβάλλονται στο ίδρυμα Delancey, μια πολύ πετυχημένη κοινότητα επανένταξης βασισμένη στην αλληλοδιδακτική μέθοδο.

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Οι Έλληνες στην πολιτεία της Καλιφόρνιας υπολογίζονται περίπου στους 117.399 και αποτελούν τον δεύτερο μεγαλύτερο ομογενειακό πληθυσμό στις ΗΠΑ μετά από αυτόν της Νέας Υόρκης. Η ελληνική γλώσσα στις ΗΠΑ στηρίζεται σε τοπικό επίπεδο από τις ορθόδοξες εκκλησίες που όμως συχνά λειτουργούνται από ιερείς ελληνικής καταγωγής δεύτερης ή τρίτης γενιάς που δε μιλάνε καλά ελληνικά. Η λειτουργία γίνεται σε μεγάλο ποσοστό στα αγγλικά, γεγονός που περιορίζει τις ακουστικές προσλαμβάνουσες των νεότερων παιδιών από την ελληνική γλώσσα. Έτσι ο ρόλος των Πανεπιστημίων που προσφέρουν τμήματα ελληνικών είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Στην ευρύτερη περιοχή του Κόλπου μαθήματα ελληνικών εκτός από το SFSU προσφέρονται στα πανεπιστήμια Stanford και Berkeley. Πρόσφατα ιδρύθηκε και η έδρα Μητσοτάκη στο Stanford με σκοπό την έρευνα «της επιρροής του Ελληνικού Πολιτισμού στις επιστήμες». Στην πρωτεύουσα της Καλιφόρνιας το Σακραμέντο, 250 χιλιόμετρα έξω από το Σαν Φρανσίσκο, βρίσκεται το πολύ σημαντικό ελληνικό ερευνητικό Κέντρο, “Σπύρος Βρυώνης”, με εξαιρετική βιβλιοθήκη, εκδόσεις και εκδηλώσεις.

MGSA

Το Modern Greek Studies Assosiation είναι η επιστημονική οργάνωση για τις νεοελληνικές σπουδές στον Καναδά και στις Η.Π.Α., παράλληλη με τις αντίστοιχες οργανώσεις της Αυστραλίας και της Ευρώπης, με εκδόσεις, έγκυρο περιοδικό, συνέδρια και με στόχο την προώθηση των σπουδών αυτών. Τον Οκτώβριο θα λάβουμε μέρος η κυρία Κληρονόμου και εγώ στο 20ό συνέδριο στο New Haven, Connecticut, που θα συντονίσει το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Yale. Λόγω της 60ής επετείου του δόγματος Τρούμαν και του Σχεδίου Marshall η ανακοίνωση μου θα αφορά τη φιλελληνική δραστηριότητα της Εύας Σικελιανού στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και τα σχέδια για τη διοργάνωση των Τρίτων Δελφικών Εορτών στα πλαίσια του σχεδίου Marshall.

Η ΠΟΛΗ

Ας επανέλθω στους στίχους του τίτλου μου, που προέρχονται από ένα «αμερικάνικης παραγωγής» ρεμπέτικο των αρχών του 20ού αιώνα. Μου τους είπε ένας Έλληνας εγκαταστημένος εδώ όταν πρωτοήρθα. Η αλήθεια είναι ότι όσοι επιλέγουν να παραμείνουν στο Σαν Φρανσίσκο έχουν μια έφεση προς την καλή ζωή συχνά με την καβαφική έννοια του «αφέθηκα κι επήγα». Η πόλη είναι μαγευτική μέσα στις αντιφάσεις της, κυρίως με την πολυχρωμία της και την αυτοδιαφημιζόμενη ανοχή της. Στα μεγάλα της πλεονεκτήματα συγκαταλέγονται το εντυπωσιακό φυσικό τοπίο, ο ταραχώδης «Ειρηνικός Ωκεανός», η έντονη βλάστηση -διασχίζει κανείς δασώδη σημεία της πόλης με νωπή τη μυρωδιά της οξιάς- και το απροσδόκητο μεσογειακό κλίμα. Το Σαν Φρανσίσκο έχει σχεδόν το ίδιο γεωγραφικό πλάτος με την Αθήνα.

Για να φτάσει κανείς εδώ από την Ευρώπη χρειάζεται τουλάχιστο 12 ώρες ταξίδι. Πρέπει να διασχίσει μια μακρά προεδεμική έρημο, τα περίφημα Βραχώδη Όρη, που η θέα τους είναι γοητευτική ακόμα και από το αεροπλάνο.

Εντυπωσιακή εισαγωγή στην πόλη η εμβληματική πολυφωτογραφημένη κόκκινη γέφυρα της Golden Gate, συχνά περιβεβλημένη από μια ιδιαίτερη μυστηριακή ομίχλη. Η πόλη φέρει έντονα τα σημάδια της καταστροφής και της ανοικοδόμησης από το σεισμό του 1906 και τη μεγάλη φωτιά. Πολύ χαρακτηριστική η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική με τα πολύχρωμα βικτοριανά σπίτια, «τις βαμμένες κυρίες», που έχουν πολλά νεοκλασικά στοιχεία. Είναι δίπατα με αυλές και λουλούδια σε απόλυτη άνθιση και σε μεγάλη ποικιλία. Θλιβερή αντίφαση οι άστεγοι που συναντά κανείς στους δρόμους του κέντρου καμιά φορά και στα σκαλιά των περιποιημένων σπιτιών ή κάτω από τις γέφυρες, τυλιγμένους με πολύχρωμες κουβέρτες.

Η πόλη υπήρξε το ορμητήριο των χίπηδων, που επιβιώνουν ως πετυχημένοι επιχειρηματίες στην περίφημη συνοικία Height Ashbury πουλώντας ευφυολογικά ενθυμήματα της παλαιάς εποχής, ως εξαρτημένοι άστεγοι στις γωνίες, ή ως καλά ενταγμένοι σε όλα τα επίπεδα της αστικής ζωής, νοσταλγοί ενός επαναστατικού παρελθόντος.

Το Σαν Φρανσίσκο εξακολουθεί να είναι το λίκνο των ποιητών και των καλλιτεχνών γενικότερα, εικαστικών, κωμικών, μουσικών κ.ά. Η πόλη του Φερλιγκέτι και των μπίτνικ που τη μνήμη τους κρατά ζωντανή το βιβλιοπωλείο Citylights στη Βόρεια Ακτή της Πόλης. Οι πολυάριθμοι δρώντες ή επίδοξοι ποιητές διεκδικούν την παρουσία τους στην εναλλακτική εκδοτική σκηνή. Το αμερικάνικο σύστημα έχει καθιερώσει στα πανεπιστήμια τις έδρες «Δημιουργικού γραψίματος», που παράγουν ορδές πτυχιούχων συγγραφέων. Στην αντίστοιχη έδρα του πανεπιστημίου μας, που θεωρείται από τις σημαντικότερες στη χώρα, έχει διδάξει και ο δικός μας Νάνος Βαλαωρίτης.




ΔΕΣΜΟΙ



Για όποιους ενδιαφέρονται παραθέτω μια επιλογή δεσμών για κάποια από τα θέματα που έθιξα:



Για τον Cesar Chavez

http://www.chavezfoundation.org/cesarechavez.html



Για την ιστορία του Πανεπιστημίου, χρονολόγιο και μαρτυρίες αποφοίτων

http://www.sfsu.edu/~100years/textonlycent/history.html



Για το Κέντρο της Ποίησης

http://www.sfsu.edu/~poetry/eventCalendar.html



Το ιστορικό της δημιουργίας του

http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=/c/a/2004/02/19/DDG6852Q6K1.DTL



Για τον εκλεκτό της μαύρης ποίησης εκπρόσωπο της Αναγέννησης του Χάρλεμ Langston Hughes

http://www.redhotjazz.com/hughes.html



Για την αινιγματική Marianne Moore

http://www.english.uiuc.edu/maps/poets/m_r/moore/moore.htm



Για το Κέντρο μας

http://www.sfsu.edu/~modgreek/



Για το Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου

http://www.grfilm.com/filmsschedule2007.html



Για το ίδρυμα Delancey

http://www.eisenhowerfoundation.org/grassroots/delancey/



Για το Ορθόδοξο Ινστιτούτο του Πατριάρχη Αθηναγόρα

http://orthodoxinstitute.org/



Για τον Ελληνισμό της Αμερικής, συνέντευξη του Θανάση Μασκαλέρη

http://alex.eled.duth.gr/Htmlfiles/antif/anti10.htm



Για το πρόγραμμα ελληνικών στο Stanford

http://www.continuingstudies.stanford.edu/course/GRK01.asp



Για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις του San Francisco

http://www.onlyinsanfrancisco.com



Για το ιστορικό βιβλιοπωλείο Citylights

http://www.citylights.com/



Η συνέντευξη του Lawrence Ferlinghetti όταν τον αναγόρευσαν Poet Laureate του San Francisco το 2005

http://www.citylights.com/Ferlinghetti



http://www.virtuar.com/ysf2/index.html



Χαριτόλογες παραπομπές που συνέβαλαν στη μυθολογία του San Francisco από διάσημους συγγραφείς και καλλιτέχνες

http://www.sfheart.com/quotes.htm



http://www.virtuar.com/ysf2/index.htm



Για τη χαμένη ελληνική γειτονιά, τη «μικρή Ελλάδα» στην καρδιά του San Francisco τη συνέντευξη της φοιτήτριας μας Alexandra Kostoula

http://www.prx.org/pieces/15357



Για το MGSA

http://www.humanities.uci.edu/classics/MGSA/mgsa20.html