georgia writes, "Πληροφορίες για τη λειτουργία του τμήματος ΝΕ φιλολογίας στο πανεπιστήμιο "Άγιος Κλήμης της Οχρίδας" στη Σόφια - Βουλγαρία.
Γεωργία Κατσέλου"

9 Ιουλίου 2003

Το ΝΕ τμήμα του Πανεπιστημίου της Σόφιας

Στη Σόφια λειτουργεί Τμήμα Νεοελληνικής Φιλολογίας τετραετούς φοίτησης που προετοιμάζει φιλολόγους καθηγητές της ελληνικής γλώσσας με ειδίκευση στη μετάφραση. Το τμήμα εντάσσεται στη Σχολή Νέων και Κλασσικών Φιλολογιών του Πανεπιστημίου «Άγιος Κλήμης της Οχρίδας» της Σόφιας. Λειτουργεί δε ως αυτόνομο τμήμα από το 1991. Πριν από αυτή τη χρονολογία η νέα ελληνική φιλολογία υπήρχε στο πρόγραμμα σπουδών της σχολής μόνο ως επιλογή ή ως δεύτερη ειδικότητα.
Η δημιουργία του ΝΕ τμήματος, εκτός από την επιστημονική αναγκαιότητα, καλύπτει και τις ανάγκες σε ελληνομαθείς που δημιουργήθηκαν με την εγκατάσταση πολλών ελληνικών εταιρειών σε βουλγαρικό έδαφος μετά την εγκαθίδρυση της οικονομίας της αγοράς στη χώρα.
Η εισαγωγή στο τμήμα γίνεται με γενικές εξετάσεις στη βουλγαρική λογοτεχνία και σε μια από τις πιο διαδεδομένες ευρωπαικές γλώσσες καθώς είναι πολύ λίγοι οι υποψήφιοι που γνωρίζουν την ελληνική. Γενικά προς το ΝΕ τμήμα φαίνεται ότι προσανατολίζονται μαθητές ξενόγλωσσων σχολείων ή των κλασσικών λυκείων της χώρας. Βέβαια ως «μικρή» φιλολογία, το ΝΕ τμήμα έρχεται πολλές φορές ως δεύτερη ή τρίτη επιλογή των υποψηφίων. Αυτή τη στιγμή είναι εγγεγραμμένοι στη ΝΕ φιλολογία περίπου 70 φοιτητές.
Η άγνοια της ελληνικής από τους φοιτητές καθορίζει εν πολλοίς και το πρόγραμμα σπουδών των δύο πρώτων ετών που επικεντρώνεται στην εντατική γλωσσική διδασκαλία. Έτσι, στο πρώτο έτος οι φοιτητές διδάσκονται εντατικά και σχεδόν αποκλειστικά την ελληνική γλώσσα. Τα υπόλοιπα αντικείμενα διδασκαλίας (ιστορία, γλωσσολογία) παραδίδονται στην βουλγαρική. Από το δεύτερο έτος οι φοιτητές είναι ικανοί να επικοινωνήσουν στα ελληνικά. Τότε προστίθενται τα αρχαία ελληνικά καθώς και η γλωσσολογία στα ελληνικά. Στο τρίτο και τέταρτο έτος τα περισσότερα μαθήματα γίνονται στα ελληνικά. Διδάσκονται επί πλέον ελληνική λογοτεχνία, ελληνική ιστορία, σύγχρονη και αρχαία, βυζαντινή γλώσσα και πολιτισμός, ελληνική διαλεκτολογία και θεωρία της μετάφρασης. Παράλληλα υπάρχει και ένα φάσμα μαθημάτων επιλογής, όπως η ψυχολογία, τα οποία διδάσκονται στη βουλγαρική.
Οι φοιτητές είναι υποχρεωμένοι να προετοιμάσουν για τις τελικές εξετάσεις μετάφραση 100 έως 400 σελίδων, ανάλογα με το έτος σπουδών, από ελληνικό λογοτεχνικό έργο καθώς και ανάλογο αριθμό σελίδων από μελέτη γλωσσολογικού περιεχομένου.
Για τη διδασκαλία της ελληνικής χρησιμοποιείται ως βασικό εγχειρίδιο το δίτομο έργο (τα ελληνικά για αρχάριους και τα ελληνικά για προχωρημένους) της υπεύθυνης καθηγήτριας γλωσσολόγου κας Στόινα Πορομάνσκα. Χρησιμοποιούνται επίσης τα διαθέσιμα από τα πανεπιστήμιο οπτικοακουστικά μέσα (φωνητικές καμπίνες, μαγνητόφωνο, τηλεόραση, βίντεο).
Το διδακτικό προσωπικό του τμήματος αποτελείται στην πλειοψηφία του από παλαιούς αποφοίτους του τμήματος οι περισσότεροι από τους οποίους ειναι υποψήφιοι διδάκτορες και ορισμένοι ήδη διδάκτορες.
Το τμήμα διέθετε μικρή βιβλιοθήκη με καλή επιλογή βασικής ελληνικής λογοτεχνικής και γλωσσολογικής βιβλιογραφίας στο δεύτερο κτίριο του πανεπιστημίου. Το ακαδημαικό έτος 2002-3, απέκτησε αίθουσα-βιβλιοθήκη στο κεντρικό κτίριο του πανεπιστημίου χάρη στις προσπάθειες της υπεύθυνης καθηγήτριας καθώς και της ελληνικής πρεσβείας. Η ανακαίνιση και ο εξοπλισμός της αίθουσας πραγματοποιήθηκαν με τη συμβολή του ελληνικού υπουργείου πολιτισμού και του ιδρύματος Ωνάση.
Γενικά το τμήμα επιχορηγείται από πολλούς ελληνικούς φορείς, δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, και οι φοιτητές αλλά και οι διδάσκοντες συμμετέχουν κάθε χρόνο σε πολλά επιμορφωτικά σεμινάρια στην Ελλάδα που διοργανώνονται από τα πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, το ΙΜΧΑ κλπ.
Το τμήμα έχει αναπτύξει σχέσεις με αρκετά πανεπιστήμια βαλκανικών χωρών (Τουρκία, Σερβία, Ρουμανία) και καταβάλλεται τώρα προσπάθεια για την ανάπτυξη σχέσεων με δυτικοευρωπαικά πανεπιστήμια. Επίσης διοργανώνει ετήσιο διαγωνισμό μετάφρασης ελληνικού λογοτεχνικού έργου σε συνεργασία με την Ένωση Μεταφραστών Βουλγαρίας. Οι βραβευμένες μεταφράσεις δημοσιεύονται στο Δελτίο του Συλλόγου Νεοελληνιστών Βουλγαρίας στον οποίο προεδρεύει η κα Πορομάνσκα.
Τα διδακτικά μου καθήκοντα στο ΝΕ τμήμα του πανεπιστημίου της Σόφιας (10 διδακτικές ώρες στο Β, Γ και Δ έτος σπουδών) συνδέονται με την αναγκαιότητα ύπαρξης γηγενούς ομιλητή της ελληνικής ανάμεσα στο διδακτικό προσωπικό του τμήματος με βασικό στόχο την άσκηση της ικανότητας των φοιτητών να εκφράζονται προφορικά στα ελληνικά χωρίς τη διαμεσολάβηση της μητρικής τους γλώσσας. Προς αυτό το σκοπό καταβλήθηκε προσπάθεια να ενεργοποιηθεί το γλωσσικό δυναμικό τους με ανταλλαγή πληροφοριών σε διάφορα επίπεδα. Η διδασκαλία έπαιρνε μορφή συνομιλίας όπου η διδάσκουσα είχε να αποκομίσει πληροφορίες από τους φοιτητές ως προς τα ενδιαφέροντα τους, την γεωγραφία και την ιστορία της χώρας, το βουλγαρικό εκπαιδευτικό σύστημα, τη δομή της βουλγαρικής κοινωνίας και γλώσσας κλπ, ενώ παράλληλα έπρεπε να ενημερώσει τους φοιτητές για την αντίστοιχη ελληνική πραγματικότητα.
Παράλληλα και ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις απαιτήσεις των φοιτητών, αφιερώνονταν διδακτικές ώρες σε θέματα γλωσσολογικού (λειτουργία νεοελληνικού παρακειμένου και αορίστου) και λογοτεχνικού ενδιαφέροντος (σύγχρονη ποίηση και πεζογραφία). Επίσης, με την ακρόαση επιλεγμένης ελληνικής μουσικής και την προβολή κινηματογραφικών ταινιών καταβλήθηκε προσπάθεια να γνωρίσουν καλύτερα οι φοιτητές το σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό.
Γενικά, η λειτουργία του ΝΕ τμήματος του πανεπιστημίου της Σόφιας είναι ιδιαίτερα ικανοποιητική και το επίπεδο γλωσσομάθειας των φοιτητών ιδιαίτερα υψηλό.